انعطاف پذیری در مقابل بحران کرونا و عبور از برگزیت - کلوب آگهی

آغاز واکسیناسیون در برابر ویروس کرونا و دستیابی به توافق تجاری با بریتانیا به همراه توافق سران اتحادیه اروپا با بودجه این اتحادیه پس از موج اول شیوع بیماری کووید 19 احتمالاً تنها خبرهای خوب سال 2020 برای 450 میلیون تبعه کشورهای عضو اتحادیه اروپا بود. اتحادیه اروپا در همان ابتدای سال 2020 با اولین خروج یکی از اعضای خود شاهد کاهش تعداد اعضاء از 28 به 27 کشور بود.

خروج انگلیس در خاتمه ماه ژانویه سال 2020 با این حال خاتمه کار برای بروکسل و لندن نبود زیرا دو طرف تا آخرین روزهای سال به مذاکره بر سر چارچوب روابط دوجانبه از ابتدای سال 2021 ادامه دادند. دوره انتقالی برگزیت پنجشنبه شب خاتمه یافت تا بریتانیا با آغاز سال 2021 به طور رسمی از بازار مشترک اتحادیه اروپا خارج شود.

کشورهای عضو اتحادیه اروپا سال 2021 را در حالی آغاز می کنند که قاره اروپا با جدی ترین بحران مالی از زمان جنگ جهانی دوم تا به امروز روبرو است. این در حالی است که کشورهای عضو پس از موج اول شیوع کرونا نه تنها بر سر بودجه درازمدت اتحادیه بلکه بر سر طرح 1.83 تریلیون یورویی احیای اقتصاد کشورهای عضو به توافق دست یافتند.

سایه ای که کرونا بر بلندپروازی های محیط زیستی کمیسیون اروپا افکند

اورزلا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا پس از آنکه در ماه دسامبر سال 2019 فعالیت خود را آغاز کرد وعده داد که مقابله با تغییرات آب و هوایی در اولویت خواهد بود. با این حال تنها چند ماه بعد بحران همه گیری کرونا و پیامدهای آن اولویت های رئیس کمیسیون اروپا را تغییر داد.

هر چند بحران همه گیری بیماری کووید 19 طرح بلندپروازانه توافق سبز را که مورد نظر اورزلا فون درلاین بود فعلاً به حاشیه برده است اما کشورهای عضو در سال 2020 با کاهش بیشتر و سریعتر میزان انتشار گازهای گلخانه ای در اروپا موافقت کردند. در طرح مورد نظر رئیس کمیسیون اروپا پیش بینی شده بود که کشورهای عضو این اتحادیه تا سال 2050 از نظر انتشار گاز دی اکسید کربن به شرایط خنثی خواهند رسید. در این حالت میزان انتشار جدید گاز دی اکسید کربن با میزان تعدیل یا آفست (Offset) آن برابر خواهد بود.

انعطاف پذیری اتحادیه اروپا در برابر بحران بی سابقه کرونا

یکی از مهمترین دستاوردهای اتحادیه اروپا در سال 2020 نمایش انعطاف پذیری آن در برابر بحرانی بی سابقه و عمیق بود. اتحادیه اروپا در برابر پیامدهای مالی شیوع بیماری همه گیر کووید 19 مقررات سختگیرانه خود برای کمک های دولتی به بخش های مختلف اقتصاد را کنار گذاشت تا دولت ها بتوانند با اختصاص کمک های مالی از ورشکستگی کسب و کارها و شرکت ها و در پی آن بیکاری های گسترده جلوگیری کنند.

یکی دیگر از تاثیرات شیوع ویروس کرونا اتخاذ رویکرد مشترک در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا در حوزه بهداشت و درمان بود. این در حالی است که تا پیش از شیوع ویروس کرونا سیاست های بهداشتی و درمانی از اختیارات دولت ها در هر کدام از کشورهای عضو بود. همکاری و هماهنگی کنونی کشورهای عضو اتحادیه اروپا با یکدیگر در زمینه سیاست های بهداشتی و درمانی بی سابقه محسوب می شود. این در حالی است که کشورهای عضو اتحادیه در آغاز موج اول شیوع کرونا با کمبود امکانات بهداشتی و پزشکی از جمله ماسک و تست روبرو بودند.

قراردادهای متعددی که کمیسیون اروپا با شرکت های داروسازی برای تامین واکسن مورد نیاز کشورهای عضو امضاء کرد نیز از جمله دستاوردهای اتحادیه اروپا در سال 2020 محسوب می شود.

توافق سخت و بی سابقه اعضاء بر سر کسری بودجه مشترک

اعضای اتحادیه اروپا در سال 2020 با جنبه اشتراکی بخشیدن به کسری بودجه کشورهای عضو موافقت کردند. هرچند این توافق به سختی به دست آمد اما حالا یکی از پایه های اصلی طرح احیای مالی در اتحادیه اروپا محسوب می شود. توافق اولیه برای کسری بودجه مشترک بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا بین آلمان و فرانسه به دست آمد. پاریس و برلین پس از آن پیروز شدند تا کشورهایی مانند هلند، فنلاند، اتریش و دانمارک را به پذیرش کسری بودجه مشترک متقاعد کنند. از سوی دیگر لهستان و مجارستان نیز در برابر شرط رعایت معیارهای دموکراتیک مورد نظر کمیسیون اروپا مقاومت می کردند.

آلمان در دوره ریاست دوره ای خود بر اتحادیه اروپا پیروز شد تا در یکی از طولانی ترین نشست های سران اتحادیه اروپا اعضای این اتحادیه را به توافق بر سر بودجه درازمدت، و طرح احیای مالی با کسری بودجه مشترک متقاعد کند. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان که از سال 2005 تا به امروز قدرت را در کشورش در دست دارد نقشی کلیدی در نشست سران اتحادیه اروپا و توافق به دست آمده ایفا کرد.

چالش های پیش رو در سال 2021

موضوع مهاجرت ها به اتحادیه اروپا و پذیرش پناهندگان و سهمیه بندی برای پذیرش آنها یکی از جدی ترین اختلاف ها بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا پیش از شیوع ویروس کرونا بود که همچنان حل نشده باقی مانده است. رابطه اتحادیه با ترکیه و نحوه مواجهه با تنش ها در شرق دریای مدیترانه از دیگر چالش هایی است که احتمالاً در سال 2021 بار دیگر در دستور کار نشست ها و رایزنی ها بین سران اتحادیه اروپا قرار خواهد گرفت.