از کجا بفهمیم که اعتماد به نفس نداریم ؟
به گزارش کلوب آگهی، همه ما در زندگی شخصی یا کاری خود با لحظاتی روبرو بوده ایم که احساس خجالت، ترس یا اضطراب داشته ایم. در چنین مواقعی، به طور معمول خود را سرزنش می کنیم، تصویر نامناسبی از خودمان در فکر داریم و اعتماد به نفس لازم برای انجام وظایفمان را از دست می دهیم. از سوی دیگر، کمبود اعتماد به نفس موجب می گردد تا همواره نگاهی منفی به تمامی امور روزانه خود داشته، همواره منتظر شکست باشیم و از نظر احساسی، فیزیکی یا روانی ضعیف شویم. اما سوال این است که از کجا بفهمیم که اعتماد به نفس نداریم ؟

به همین خاطر، در این مقاله قصد داریم تا ویژگی افراد دارای اعتماد به نفس پایین را آنالیز کنیم و ببینیم که با توجه به چه علائمی می توان گفت که دچار کمبود اعتماد به نفس شده ایم؛ علائمی مانند بی دلیل موافقت کردن، بیش از حد به ظاهر خود رسیدن و … .
از کجا بفهمیم که اعتماد به نفس نداریم ؟
اگر یک یا چند مورد از 20 ویژگی که در ادامه شرح خواهیم داد بودید، احتمالا اعتماد به نفس شما پایین است.
1. سرگرم کردن خود در جمع
افراد دارای اعتماد به نفس پایین معمولاً در میان جمع احساس راحتی ندارند. به طور خاص، این گروه از افراد در صورت نداشتن دوست، همراه یا فردی آشنا در جمع، بیشتر حس ناراحتی داشته و صحبت کردن در آن جمع برایشان سخت می گردد. در نتیجه، این افراد سعی می نمایند تا به روش های مختلف مثل بازی با موبایل و … خود را سرگرم نمایند تا از برقراری ارتباط با سایرین دوری نمایند.
بنابراین یکی از راه های بالا بردن اعتماد به نفس در چنین شرایطی این است که خودتان را بیش از حد با تلفن سرگرم نکنید یا خود را مشغول به کارهای دیگر نشان ندهید. بعلاوه سعی کنید تا در پی راهی برای صحبت با سایرین باشید، با اعتماد به نفس باشید، به خود بگویید که می توانید با دیگران ارتباط خوبی برقرار کنید و حتماً گفتگویی خوبی خواهید داشت.
2. بی فایده موافقت کردن
از جمله دیگر علائم نشان دهنده اعتماد به نفس پایین، عقب نشینی سریع است. در واقع، این افراد معمولاً در بحث ها خیلی زود موافقت نموده، عقب نشینی می نمایند و بعلاوه توانایی متقاعد کردن دیگران را ندارند. به علاوه، این گروه از افراد حتی در صورتی که حق با دیگران نباشد، بی فایده با آن ها موافقت می نمایند تا دیگر احتیاجی به بحث با آنان نداشته باشند!
به همین خاطر، همواره به خاطر داشته باشید که هر فردی نظر و عقیده مختص به خود را دارد که این عقاید زاییده افکار، سواد و خواسته های او است. در واقع، هنگامی که از بیان نظرات و عقاید خود اجتناب می کنید، به نوعی به افکار، سواد و خواسته هایتان توهین می کنید! در نتیجه، سعی کنید تا در حد ممکن در بحث ها با رعایت احترام نظرات، عقاید و افکار مخالف خود را بیان نموده و از آن ها دفاع کنید.
3. بیش از حد به ظاهر خود رسیدن
اگر چه مرتب بودن، آراستگی و پیرایش ظاهری امری بسیار پسندیده است، اما اگر فردی بیش از حد به ظاهر خود اهمیت می دهد، بدین معنی است که او دچار کمبود اعتماد به نفس است! بنابراین به خاطر داشته باشید که اعتماد به نفس هر فردی از درون او سرچشمه می گیرد و ارتباطی به عوامل بیرونی ندارد. در نتیجه، برای بهبود اعتماد به نفس خودتان احتیاج است تا باور داشته باشید که ظاهری مناسب دارید! پس ضمن رعایت نکات بهداشتی و پیراستگی، خود را بیش از حد درگیر شرایط ظاهر و لباستان نکنید.
4. انتقادپذیری پایین
از جمله دیگر علائم کمبود اعتماد به نفس در افراد این است که فرد مذکور از شنیدن و بعلاوه پذیرفتن انتقادهای اطرافیان امتناع نموده و در بعضی مواقع واکنشی از روی عصبانیت نشان می دهند. به طور کلی، این گروه از افراد در صورت دریافت انتقادی به شدت عصبانی شده و این حس روی سایر کارهای آنان هم تأثیر منفی می گذارد.
برای مثال، ممکن است فردی در محل کار خود از سوی همکارش مورد انتقاد قرار گیرد. در چنین شرایطی، فرد مذکور رفتاری نامناسب به همراه عصبانیت یا ناراحتی با دوستان و خانواده اش نیز خواهد داشت. بنابراین سعی کنید تا انتقاد پذیر باشید و اگر فردی در خصوص مسئله ای از شما انتقادی سازنده کرد، از او نرنجید؛ سعی کنید تا به انتقاد دریافت شده بیاندیشید و در صورت منطقی بودن نکته مورد نظر، عیب خود را برطرف کنید.
5. اجتناب کردن از اظهار نظر
همان طور که اشاره شد، افراد دارای اعتماد به نفس پایین، معمولاً در میان جمع احساس ناراحتی دارند. این گروه از افراد از ابراز نظر و عقیده خود امتناع می نمایند. با این حال، کلید پیروزیت در گفتگوهای مؤثر و مثبت این است که در ابتدا به سخنان خود فکر نموده و سپس آن ها را به زبان آورید. در واقع، بی محابا و بدون تفکر سخن گفتن می تواند نتایج مخربی به همراه داشته باشد.
در نتیجه، برای بهبود اعتماد به نفس خود، ابتدا به سخنانتان فکر نموده و بعد ابراز عقیده کنید. در چنین شرایطی، احساساتی مانند ترس یا پشیمانی نداشته، تمام ابعاد موضوع را سنجیده و شجاعانه نظراتتان را به زبان می آورید. بعلاوه به یاد داشته باشید که آرام و شمرده سخن بگویید تا تأثیرگذار باشید و به نوعی ارتباط موثر برقرار کنید.
6. به سرعت تغییر عقیده دادن
افرادی دارای اعتماد به نفس پایین، معمولاً بر نظرات، عقاید و دیدگاه های خود ایستادگی نمی نمایند. به عبارت دیگر، این افراد نظرات ثابتی نداشته و می توانند در موقعیت های مختلف، تحت تأثیر عوامل و افراد متفاوت، عقاید خود را تغییر دهند! در حقیقت، این افراد جرات صراحت کلام و کنترل کردن زندگی خود را ندارند، دمدمی مزاج هستند، مدام تردید دارند و از این شاخه به آن شاخه می پرند. بنابراین سعی کنید صریح باشید، فکر کنید، تصمیمتان را بگیرید و آن را تغییر ندهید!
7. داشتن واکنش نامناسب در برابر تحسین
افرادی که دچار کمبود اعتماد به نفس هستند، به طور معمول در برابر تحسین شدن از جانب دیگران واکنشی نامناسب دارند. به عبارت دیگر، هنگامی که فرد اعتماد به نفس کافی نداشته باشد، سعی می نماید تا ویژگی های خوب و نقاط قوتش را نادیده گرفته یا آن ها را انکار کند. برای مثال، در صورتی که شخصی از لباس زیبای وی تعریف می نماید، در پاسخ طرف مقابل سعی می نماید تا ویژگی های خوب بیان شده را به نوعی توجیه کند؛ به طوری که فرد بیچاره از گفته خود پشیمان می گردد! بنابراین در چنین شرایطی، برای حفظ اعتماد به نفس خود بپذیرید که از نظر فرد مقابل برازنده بوده اید و با تشکر کردن نشان دهید که لیاقت تحسین را داشته اید.
8. زود تسلیم شدن
از دیگر نشانه های کمبود اعتماد به نفس، خستگی فرد پیش از رسیدن به اهداف و رویاهاست. در واقع، این گروه از افراد در حدی انرژی های منفی داشته و جزء افراد منفی نگر هستند که انگیزه و انرژی لازم برای پیمودن راه های منتهی به اهداف و رویاهای خودشان ندارند! بنابراین احتیاج است تا همواره خود را باور داشته باشید، در پی آرزوهایتان بروید و از ترس از شکست را در خود نابود کنید.
9. مقایسه کردن خود با دیگران
برخورداری از اعتماد به نفس پایین موجب می گردد تا همواره خود را با دیگران به خصوص افراد پیروز تر مقایسه نمایند. حال آن که مقایسه خود با دیگران تأثیراتی منفی در انگیزه و اعتماد به نفس فرد دارد. در واقع، این افراد به جای تمرکز روی جهت خود، به صورت مداوم در حسرت پیروزیت های افراد مورد نظرشان هستند.
در نتیجه، برای دوری از کمبود اعتماد به نفس سعی کنید تا ضمن توجه به کوشش های افراد پیروز تر از خودتان، به افرادی که شما از آنان برتر هستید هم توجه داشته و الهام بخش آنان در پیمودن جهتشان باشید. پس به یاد داشته باشید که خود را فقط و فقط با خودتان مقایسه کنید و بدانید که مهم ترین رقیب شما خودتان هستید!
10. خمیده و بی انگیزه راه رفتن
عدم برخورداری از اعتماد به نفس کافی، موجب می گردد تا افراد در هنگام راه رفتن، حالت خمیدگی و بی انگیزگی به خود بگیرند و صاف و محکم راه نفرایند. به عبارت دیگر، این افراد به گونه ای راه می فرایند که گویی از خودشان شرمسار و خجالت زده هستند! بنابراین سعی کنید تا محکم و مصمم قدم بردارید، سرتان را بالا بگیرید و برای تنظیم حرکات بدن خود زمان بگذارید.
11. توجیه کردن اشتباهات خود
همان طور که می دانیم، همه افراد در زندگی اشتباهاتی داشته اند. با این حال، افراد فاقد اعتماد به نفس، معمولاً به صورت مداوم دلیل تراشی می نمایند و دلیل اقدامات خود را برای دیگران شرح می دهند. به عبارت دیگر، این گروه از افراد حتی در صورت پیروزیت باز هم خود را ملزم به شرح دادن به دیگران می بینند.
12. بهانه تراشی کردن
بهانه تراشی و دلیل آوردن در برابر انتقاد سایرین، از جمله دیگر علائم کمبود اعتماد به نفس در افراد است. به عبارت دیگر، فردی که اعتماد به نفس کافی دارد، به آرامی به نقد و نظر دیگران گوش نموده و در فرصتی مناسب با آنالیز و تحلیل آن نقد، تصمیم لازم را برای تغییر یا بی اعتنایی نسبت به نکات مطرح شده می گیرد. این در حالی است که چنانچه در مقابل انتقاد دیگران خیلی سریع آغاز به دلیل و بهانه آوردن کنید، بدین معنی است که یکی از علائم کمبود اعتماد به نفس را دارید! در واقع، با استفاده از این روش می خواهید به دیگران ثابت کنید که ارزشمند هستید و هیچ وقت اشتباه نمی کنید. در حالی که همه افراد ممکن است که روزی اشتباه نمایند.
13. تقصیر را گردن دیگران انداختن
افراد دارای اعتماد به نفس پایین، معمولاً دیگران را باعث و بانی همه چیز می دانند. در واقع، هر اتفاقی و اقدامی (اعم از خوب و بد) را متوجه دیگران دانسته و این در حالی است که نسبت به اتفاقات بد واکنش شدیدتری نشان می دهند. به بیان دیگر، این افراد در برابر اتفاقات بد تمایل بیشتری دارند تا دیگران را مسبب نتایج به دست آمده بدانند. در واقع، با انجام چنین کاری سعی می نمایند تا مسئولیت اتفاق به وجود آمده را از خود سلب نموده و از بار پذیرش آن شانه خالی نمایند.
14. حالت تدافعی داشتن
از نشانه های ظاهری کمبود اعتماد به نفس این است که چنین افرادی معمولاً دست به سینه بوده یا پاهای خود را به حالت مورب و ضربدری روی هم قرار می دهند. در واقع، زبان بدن می تواند نشان دهنده بسیاری از حالات درونی فرد باشد. از همین روی، می توان گفت که افراد دارای اعتماد به نفس پایین، همواره حالت تدافعی دارند، عضله هایی منقبض داشته و معذب هستند. در چنین شرایطی، حرکات و حالات بدنی ناراحت و سختی از خود نشان می دهند.
15. احتیاج داشتن به تأیید دیگران
برای حفظ اعتماد به نفس خود همواره به خاطر داشته باشید که نمی توان همه افراد را راضی نگاه داشت. به عبارتی، حتی اگر کارتان را به برترین شکل ممکن انجام دهید یا درست ترین و منطقی ترین حرف ممکن را بزنید، باز هم فردی پیدا می گردد که با شما مخالفت کند. با این حال، متأسفانه افراد دارای اعتماد به نفس پایین این طور به قضیه نگاه نمی نمایند و مدام در پی تأیید از جانب دیگران و جلب رضایت آنان هستند.
16. لذت نبردن از پیروزی خود
از جمله دیگر ویژگی های افراد دارای اعتماد به نفس پایین این است که نقش خود را در تمام وقایع (خواه مثبت و خواه منفی) کم رنگ می بینند. بنابراین چنین افرادی قادر نیستند تا از دستاوردهای خودشان لذت ببرند. در واقع، این گروه از افراد تمامی پیروزیت های خود را به پای شانس گذاشته و معتقد هستند که دیگر احتمال پیروزیت در کار ندارند و در این مورد نیز شانس با آنان یار نبوده است!
17. ترسیدن از تغییر
ترس از تغییر هم یکی دیگر از ویژگی های افراد دارای کمبود اعتماد به نفس است. در واقع، چنین افرادی میلی به تغییر ندارند تا جایی که حتی در شرایط کاری یا زندگی نامناسب نیز از تغییر ترسیده و توان لازم برای مدیریت چالش های ناشی از تغییرات را ندارند.
18. منفی نگر بودن
به طور معمول، افراد فاقد اعتماد به نفس بدبین هستند. در واقع، این افراد به صورت مداوم غر می زنند، از همه چیز گله دارند و همه چیز را با منفی نگری نقد می نمایند. به عبارت دیگر، این افراد هرگز مثبت اندیشی نداشته، سخن خوب به زبان نمی آورند و در ادامه احساسات منفی خود را به دوستان، همکاران و خانواده نیز منتقل می نمایند. از سوی دیگر، چنین افرادی هرگز خوش بین نیستند و مانند بمبی بزرگ، از نفرت و بدبینی هر لحظه ممکن است که منفجر بشوند!
19. از آینده ترسیدن
افرادی که کمبود اعتماد به نفس دارند، همواره از آینده می ترسند و نمی توانند از زمان حال بهره ببرند. به عبارت دیگر، این افراد همواره حرص زمان آینده را خورده و فراموش می نمایند که در لحظه زندگی نمایند. بنابراین دچار استرس و اضطراب شده و به طور معمول نمی توانند وظایف خود را با کیفیت مناسب و با پیروزیت به خاتمه برسانند.
20. کمال گرا بودن
اگر هنوز می پرسید که از کجا بفهمیم که اعتماد به نفس نداریم ؟ باید بگوییم که یکی دیگر از ویژگی های افراد فاقد اعتماد به نفس، تمایل داشتن به کمال هر چیزی است؛ اما این در حالی است که علی رغم میلشان جرات کافی برای کوشش ندارند! در حقیقت، ترس از آینده و نتایج احتمالی موجب می گردد تا فکر نمایند که برای بیان نظر و بعلاوه پیروزیت باید کامل باشند. در نتیجه، هنگامی که به نهایت پیروزیت دست پیدا ننمایند، خود را ناقص دیده و شرم و خجالت به سراغشان می آید.
جمع بندی
در این مقاله، سعی کردیم به سوال از کجا بفهمیم که اعتماد به نفس نداریم ؟ پاسخ دهیم؛ دیدیم که با برخورداری از چه خصوصیاتی می توان به حفظ اعتماد به نفس خود یاری کرد. در نتیجه، با شناخت علائم کمبود اعتماد به نفس در خودتان می توانید مسائل احتمالی خود را درباره این ویژگی های نامطلوب شناسایی و برطرف کنید. بعلاوه رفتار دیگران را هم بهتر درک نموده و با افراد دارای اعتماد به نفس پایین راحت تر ارتباط برقرار می کنید.
پیشنهاد می کنیم که با راهکارهای ایجاد دید مثبت در زندگی، که یکی از عوامل رسیدن به اعتماد به نفس است، در انگیزه آشنا شوید. در خاتمه، اگر نظر یا پیشنهادی در خصوص سایر علائم و ویژگی های افراد دارای اعتماد به نفس پایین دارید، آن را با ما و سایر کاربران انگیزه در میان بگذارید.
منبع: مجله انگیزه