لشکر عظیم سوسک ها در راه پایتخت ؛ 8 برابر شدند ، انتقال 39 بیماری از سوسک ها به انسان - کلوب آگهی

به گزارش خبرنگاران به نقل از ایرنا، طرح موضوع حمله سوسک ها به تهران از سوی یکی از استادان دانشگاه با اظهارنظر متفاوت یکی دیگر از کارشناسان حشره شناسی روبه رو شده و بازتاب رسانه ای گسترده ای نیز داشته است. اما به نظر می رسد هنوز ابعاد مختلف این موضوع مورد آنالیز قرار نگرفته است و عجیب تر آنکه هیچ دستگاهی نیز مسئولیت آنالیز و رسیدگی به این موضوع را وظیفه خود نمی داند.

همه اینها در حالی است که آلودگی هوای تهران هر روز بیشتر به یک کلاف سردرگم شبیه می گردد و اجرای راهکارهای مختلف برای برون رفت از این شرایط با کوچک ترین تغییرات آب و هوایی به مسائل جدی برمی خورد.

همزمان با این رخدادها، پدیده گرم شدن روزافزون کره زمین مزید بر علت شده و شرایط را هر بار بیشتر برای زندگی بعضی موجودات از جمله حشرات موذی نظیر سوسک ها فراهم می سازد.

در حالی که تلقی عموم مردم این است که فصل تابستان به دلیل افزایش گرمای هوا شرایط مساعد زیست محیطی را برای تکثیر و ازدیاد سوسک های خانگی فراهم می سازد، شواهد نشان می دهد با افزایش آلودگی هوا حتی در فصل های سرد پاییز و زمستان که با افزایش میزان استفاده مردم از سیستم های گرم نماینده ارتباط مستقیم دارد، خانه ها به زیستگاه مناسبی برای زندگی سوسک ها تبدیل می گردد.

• رفتن پرندگان از شهر؛ یک عامل مهم

دکتر حبیب الله فصیحی جغرافیدان، کارشناس مسائل زیست شهری و عضو هیات علمی دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی در این زمینه اعتقاد دارد که آلودگی هوا، با ایجاد تغییرات بیولوژیکی در ترکیب هوا، موجب تهدید سلامت انسان ها و حیوانات می گردد و شرایط را برای جایگزینی گونه های غیرمفید با گونه های مفید جانوری فراهم می سازد.

وی اخیرا به رسانه ها گفته است: آلودگی هوا در سال های اخیر باعث افزایش جمعیت بعضی گونه های مضر و مهاجرت بعضی پرندگان شده است، مثلا دیگر در آسمان تهران سار (نوعی پرنده) مشاهده نمی گردد.

این استاد دانشگاه اضافه نموده است: با رفتن سار - به دلیل آلودگی هوا - از تهران، سوسک قرمز امروزه شهر را فراگرفته است در حالی که در گذشته این حشره به این گستردگی وجود نداشت. سار از حشراتی مانند سوسک تغذیه می نماید.

به اعتقاد این استاد دانشگاه، حیوانات نیز به شدت به گیاهان وابسته اند و تغییر گیاهان در نتیجه آلودگی هوا، زندگی آن ها را نیز به خطر انداخته است. به همین دلیل، این حیوانات مدتی است کوچ نموده یا تلف شده اند چون حجم آلودگی ها خارج از توان تحمل این موجودات است.

• سوسک های سلولزخوار

علیرضا نادری کارشناس حشرات و پروانه شناس شاغل در سازمان حفاظت محیط زیست نیز این موضوع را که آلاینده ها بر سلامت بعضی گونه های جانوری اثر گذاشته اند، تایید می نماید و آن را پدیده ای غیرقابل انکار می داند اما می گوید: افزایش شمار حشراتی از جمله سوسک قرمز با آلودگی هوا ارتباطی ندارد.

وی می افزاید: گونه سوسری یا سوسک قرمز آفت شهری نیست، بلکه یک گونه آمریکایی و ژاپنی سلولزخوار است و با توجه به اینکه سلولزها در فضولات انسانی وجود دارد، این سوسک ها در فاضلاب ها و پسماندها زندگی می نمایند.

این کارشناس در عین حال اذعان نموده است که آلودگی و آلاینده ها حشرات آفت را زیاد می نماید اما درباره تاثیر آلودگی هوا بر افزایش سوسک های قرمز به یک گزارش مستند احتیاج است و چنین گزارشی اکنون وجود ندارد.

در غیاب چنین گزارش مستندی در تهران، تحقیقات جهانی نشان می دهد که آلودگی هوا می تواند عاملی برای ایجاد آسم حاصل از آلرژی به سوسک باشد.

• بچه ها شهری در خطر آلرژی سوسک

نتایج تحقیقاتی که به تازگی توسط محققان دانشگاه کلمبیا در آمریکا اجرا شده، تایید نموده است که قرار دریافت در معرض اجزای خاصی از آلودگی هوا می تواند خطر ابتلا به آلرژی سوسک را در 7 سالگی افزایش دهد و در این میان بچه های که دارای یک جهش مشترک در ژنی به نام GSTM هستند، بیشتر در معرض خطرند.

محققان در جریان این پژوهش، میزان قرار دریافت در معرض آلرژن سوسک را با جمع آوری نمونه هایی از گرد و غبار آشپزخانه و تخت اندازه گیری کردند و علاوه بر آن، از هوا نیز برای ارزیابی میزان مواجهه مادر با هیدروکربن های آروماتیک چندحلقه ای یا PAH (محصولات حاصل از احتراق که اجزای مضری از آلودگی هوا هستند) نمونه برداشتند.

آنها همچنین حضور جهش GSTM1 را با نمونه گیری از خون آنالیز کردند و به وسیله آزمایش خون توانستند حضور آنتی بادی IGE را که نشانگر پاسخ به این آلرژی است در بچه ها 5 و 7 ساله اندازه گیری نمایند.

نتایج حاصله نشان داد میزان بالاتری از آلرژی به سوسک در میان بچه های که مادران آنها هنگام بارداری در معرض غلظت های بیشتری از PAH بودند، مشاهده می گردد و به همین دلیل، محققان بر به حداقل رساندن مواجهه با PAH در دوران بارداری برای جلوگیری از آلرژی به سوسک و آسم حاصل از آن در بچه ها شهری تاکید دارند.

• سوسک قرمز چیست؟

سوسک قرمز یک گونه تهاجمی است که 300 تا 400 لارو را در یک دوره 5 تا 8 ماهه فراوری می نماید. حجم لارو سوسک قرمز، نبود رقیب در طبیعت به دلیل آلودگی هوا و از بین رفتن منابع طبیعی می تواند جمعیت این گونه را در دوره های کوتاه به شدت افزایش دهد، آن گونه که بر اساس پژوهش های منطقه ای استنباط می گردد از سال 1388 - یعنی حدود 10 سال پیش - و با شدت دریافت آلودگی هوا، جمعیت این حشره موذی در تهران بیش از 8 برابر شده است.

سوسک های قرمز یا سوسک های حمام و فاضلاب، در حشره شناسی, با نام سوسری معروف هستند و و از متداول ترین آفات در بسیاری از خانه ها و ساختمان ها به شمار می فرایند. سوسری ها در چرخه زندگی خود 3 مرحله تخم گذاری، نمف و بلوغ را دارند. سوسک های ماده تخم های خود را به شکل گروهی داخل کپسولی لوبیاشکل و چرم مانند به نام ااتکا (ootcheca) می گذارند. سوسک های قرمز این کپسول ها را در محل های تاریک و دور از چشم انسان، در شکاف ها و درز دیوارها، گذاشته یا به سطوح زیرین مـیز و جایگاه یا تختخواب، جعبه چوبی و دیگر وسایـل بسته بـندی شده می چسبانند.

از ابتدای تخـم ریزی تا خارج شدن نوزاد سـوسک (نـمف) بسته به درجه حرارت، رطوبت و نوع، تخم سوسری بعد از یک تا 3 ماه باز و سوسک های جوان سفیدرنگ کوچک بدون بال از درون آن خارج می شوند. سوسک بالغ چند ماه تا یک سال زندگی و در این مدت عمل تخم ریزی را چندین بار تکرار می نماید.

این نوع از سوسک ها از لوله های آب، باغ، فاضلاب و توالت ها به محل زندگی انسان وارد می شوند. آنها از مدفوع و غذای انسان تغذیه می نمایند و از حاملان قطعی یا مشکوک عوامل بیماری زایی نظیر اسهال، اسهال خونی، طاعون، وبا، جذام، تب تیفوئید و فلج اطفال هستند.

سوسری ها تخم کرم های انگلی را حمل نموده و می توانند موجب واکنش آلرژیک از جمله ناراحتی پوستی، خارش، تورم پلک و ناراحتی های جدی تنفسی شوند.

گونه بلاتلا ژرمانیکا یا سوسری آلمانی مختص آشپزخانه هاست و اغلب باعث دردسر کارکنان در رستوران ها و شیرینی پزی ها می گردد. این گونه حشرات نسبت به سموم معمول مقاومت می نمایند و برای ریشه کنی آنها روش های خاصی اخذ می گردد.

گونه پریپلانتا امریکانا یا سوسری آمریکایی همان سوسک های فاضلاب هستند که منشا فاضلاب دارند و برای ریشه کنی کامل آنها، علاوه بر مجاری فاضلاب، محل های عبور و مرور این حشرات باید بسته گردد.

• بهترین مکان برای زندگی سوسک ها

اسماعیل کهرم کارشناس محیط زیست و استاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: بهترین محیط برای زندگی سوسک های قرمز مکان های گرم و مرطوب نظیر دستشویی و حمام است. بیشتر این سوسک ها در عمق 150 متری چاه های فاضلاب زندگی می نمایند و حتی در صورت برخورد بمب اتم با زمین که تمام موجودات زنده از بین می فرایند، آنها همچنان زنده می مانند.

وی اضافه نمود: سوسک های قرمز موجوداتی سمج و دوستدار زندگی هستند که در تاریکی و محیط های امن، خود را جا می دهند و با استفاده از شاخک هایشان توانایی دیدن و استشمام را دارند. به همین دلیل، اگر زیر وان حمام که آب نشت می نماید پیف پاف زده گردد، می بینید بعد از مدتی آنها بیرون می آیند.

کهرم با بیان اینکه سوسک های قرمز خصوصیات ژنتیکی دارند و در سیستم تخمگذاری آنها کپسول تخم به اندازه یک دانه درشت لوبیاست که در آن 20 بچه وجود دارد، گفت: ساختار بدنی سوسری ها فوق العاده مقاوم است و اسکلت آنها از ماده ای به نام کیتین ساخته شده است.

وی اضافه نمود: کتین به اندازه ای محکم است که اگر سوسک از ارتفاع زیاد سقوط کند، بدون آسیب زنده می ماند.

• انتقال 39 بیماری از سوسک ها به انسان

به گفته این کارشناس محیط زیست، بیش از 39 بیماری نظیر طاعون، وبا و جذام از موش ها به واسطه سوسک ها به انسان منتقل می گردد.

کهرم یادآور شد: کارگران شهرداری زمانی که در حال کندن زمین برای احداث خط مترو تهران بودند به تعداد زیادی فاضلاب جذبی خانه ها، کارخانه ها و بیمارستان ها برخورد کردند و در هر چاهی را که باز می کردند صدها هزار سوسک از درون آنها بیرون می آمد.

وی توضیح داد: وقتی در سال 1986 حادثه انفجار رآکتور هسته ای چرنوبیل در شوروی سابق (شمال اوکراین کنونی) رخ داد، بسیاری از افراد بر اثر آن جان باختند یا دچار عوارض جسمی فراوان شدند و به دلیل تشعشع فراوان رادیواکتیو تا مدت های طولانی به مردم اجازه ورود و خروج از شهر نمی دادند اما در همین شرایط سوسک ها توانستند خود را با محیط تطبیق دهند و دوام بیاورند.

این کارشناس محیط زیست و استاد دانشگاه علامه طباطبایی در خصوص تاثیر عوامل محیطی بر افزایش سوسک های قرمز یا سوسری گفت: آلودگی هوا ممکن است در کوچ پرندگان، از بین رفتن بعضی از موجودات زنده و افزایش جمعیت این نوع از سوسک ها موثر باشد اما تا زمانی که ما آنالیز ننموده ایم، نمی توانیم در باره میزان تاثیر آن بر جمعیت سوسک ها اظهارنظر کنیم.

• حشره ای با آرواره های فولادی

خبرگزاری فرانسه نیز در گزارشی درباره سوسک ها نوشته است: اگر تا به حال جوابی برای اینکه چرا از سوسک می ترسید نداشتید، حالا می توانید بگویید که دانشمندان متوجه شده اند یک سوسک حمام که آرواره های بسیار قوی هم دارد، می تواند گازی پنج برابر قوی تر از انسان بگیرد.

بر اساس این گزارش، با توجه به اندازه جثه این موجود موذی، شدت گاز سوسک 50 برابر وزن آن است و گاهی بی رحمانه طعمه هایش را با این آرواره ها تکه و پاره می نماید.

به گفته محققانی که برای اولین بار قدرت گاز حشرات خانگی را در آمریکا اندازه گرفته اند، آرواره های سوسک سوسری زمانی که به جسم سختی می رسد، مانند یک اره فعال می گردد تا بتواند قدرت بیشتری را برای سوسک ایجاد کند.

• چه کسی مسئول مبارزه است؟

اکنون پرسش اینجاست که برای مقابله با چنین موجودات جان سخت و خطرناکی در تهران که به نظر می رسد آلودگی هوا هر روز شرایط را برای ازدیاد آنها بیشتر فراهم می سازند، چه نهاد و دستگاهی مسئول است.

در جست وجوی پاسخِ این پرسش، با شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر شهرداری تهران تماس گرفته شد اما یکی از مسئولان این شرکت گفت: فعالیت ما در مبارزه با حیواناتی نظیر موش و گربه است و حشراتی مانند سوسک به ما ارتباط ندارد.

پس از آن، موضوع را به وسیله سازمان بوستان ها و فضای سبز شهرداری تهران دنبال شد، اما مسئولان این سازمان نیز گفتند که بوستان ها، فضای سبز و آفات گیاهی فقط بر عهده ماست. آنها پیشنهاد دادند موضوع به وسیله سازمان محیط زیست دنبال گردد.

با یکی از مسئولان این سازمان در این خصوص صحبت کردیم اما وی گفت که آنالیز شرایط سوسک ها و اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با آنها بر عهده ما نیست و باید موضوع را به وسیله موسسه تحقیقاتی و پژوهشی حشره شناسی که زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی است، دنبال کنید.

پس از تماس با این موسسه نیز آنها گفتند که فعالیت ما در زمینه حشره شناسی و آفت های گیاهی است و سوسک های سوسری در زمره آنها قرار ندارد.

این شرایط به روشنی نشان می دهد که گویا سوسک های سوسری در پایتخت متولی ندارند و اگر تحلیل ها در خصوص ازدیاد و تکثیر آنها در نتیجه آلودگی هوا درست باشد، آنها می توانند با لشکری عظیم به تهران و ساکنان آن حمله ور شوند.